Εικόνα Εαυτού και Ψυχική Υγεία

Η εικόνα του εαυτού, δηλαδή η αντίληψη και οι πεποιθήσεις που έχουμε για τον εαυτό μας, παίζει καθοριστικό ρόλο στην ψυχική υγεία και την ευημερία μας και η σημασία της έχει αυξηθεί ιδιαίτερα στην εποχή των social media. Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Instagram, το Facebook και το TikTok, επηρεάζουν σημαντικά το πώς βλέπουμε τον εαυτό μας και πώς αισθανόμαστε γι’ αυτόν.

Τα social media επιδρούν στην εικόνα του εαυτού μας ως εξής:

• Οδηγώντας μας σε διαρκείς συγκρίσεις και τελικά σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, αφού προωθούν συνεχώς ιδεατές και συχνά μη ρεαλιστικές εικόνες.
• Συντηρώντας την αδιάκοπη ανάγκη για επικύρωση μέσω των Likes, των σχολίων και του πλήθους των ακολούθων. Αυτό μας καθιστά ευάλωτους στις διακυμάνσεις και κριτικές των άλλων.
• Μέσω του φαινομένου FOMO (Fear of Missing Out), όπου οι χρήστες παρακολουθούν διαρκώς τι κάνουν οι άλλοι και αισθάνονται ότι χάνουν σημαντικές εμπειρίες, κάτι που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εικόνα του εαυτού τους.

Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές μορφές ψυχοθεραπείας για την αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με την εικόνα του εαυτού, ιδιαίτερα όταν αυτή βάλλεται από την επιρροή των social media. Κάποιες από τις στρατηγικές που εντάσσονται στο θεραπευτικό πλάνο είναι:

• H αναγνώριση και αμφισβήτηση των αρνητικών σκέψεων που προκύπτουν, και η αντικατάστασή τους με πιο ρεαλιστικές. Πχ η σκέψη «Δεν είμαι αρκετά αξιόλογη γιατί δεν πήρα πολλά Likes στην ανάρτηση που έκανα» να δώσει χώρο στην σκέψη «Τo πλήθος των Likes δεν σχετίζεται και δεν καθορίζει την αξία μου σαν άτομο».
• Περιορισμένη και ελεγχόμενη χρήση των social media και αύξηση της ενασχόλησης με χόμπυ ή άλλες κοινωνικές δρατσηριότητες, απαλλαγμένες από την ανάγκη εξωτερικής επικύρωσης.
• Διερεύνηση προσωπικών αξιών και αυτοαποδοχή, δηλ. μάθηση να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας, αποδεχόμενοι τις ατέλειες και αδυναμίες μας.
• Εκπαίδευση στο να είμαστε ανθεκτικοί σε αρνητικά σχόλια και να αντιμετωπίζουμε την κριτική.

Μέσα από την CBT, αναπτύσσουμε μια πιο υγιή, θετική και ρεαλιστική εικόνα εαυτού, ανεξάρτητα από  την επιρροή των social media.

Έλενα Μακρή